Hobby Puk, 3e jaargang, no 4

H O B B Y   P U K

==============

van Hobby Club Dordrecht.
Redactie: G.W.V. van Aardenne en A. Kastelein.
Redactieadres: J. Luykenstraat 19.

3e jaargang, nummer 4                                            23 februari 1957.

VAN DE REDACTIE.

In dit eerste nummer in het nieuwe jaar willen we beginnen met onze welgemeende dank neer te schrijven en dus, bij wijze van zeggen, uit te spreken, aan een ieder, die door middel van een nieuwjaarswens uiting heeft gegeven aan sympathieke en meelevende gevoelens jegens de redaktie van de Hobby Puk en jegens de Hobby Puk in hoogst eigen persoon.
Especial we should like to thank Wim Dolk for his best wishes to the Hobby Puk Magazine. We are very happy with your nice and fantastic drawing, and we hope you will send us also some more designs for the Hobby Puk Magazine.
Nu wij een viertal nummers van de Hobby Puk verzorgd hebben, is het ons wel duidelijk geworden, dat we naast onze dagelijkse werkzaamheden niet voldoende tijd kunnen reserveren om elke maand met een nieuw en actueel nummer te verschijnen. In verband hiermee hebben wij besloten de rest van de lopende jaargang uit te spreiden over geheel 1957, wat neerkomt op een tweemaandelijkse uitgave.
De vier resterende nummers zullen dus verschijnen in april, juni, september en november a.s. Als compensatie hebben wij de omvang vergroot tot 24 pagina's per nummer.
Schreven wij in het vorige nummer, dat wij geen gebrek hadden aan copy, nu kunnen wij U mededelen dat wij bedolven zijn onder een vloedgolf van copy, wat wij overigens zeer op prijs stellen en wat voor U een stimulans moet zijn om deze vloedgolf nog hoger op te drijven, door, liefst binnen drie weken na verschijnen van dit nummer, nog meer copy in te zenden. Tot onze spijt mochten wij tot nu toe nog steeds geen bijdragen van niet-leden ontvangen. Ook Uw copy is van harte welkom!
Ter gelegenheid van het zevenjarig bestaan van Hobby Club Dordrecht op 25 februari is onze Hobby Puk in een blauw feestcostuum gestoken.
Tenslotte willen wij besluiten met de wens uit te spreken, dat de Hobby Puk U dit jaar nòg meer genoegen (naar wij hopen) zal verschaffen als verleden jaar.

VAN HET BESTUUR.

Op zaterdag, 19 januari 1957 is 's avonds een algemene ledenvergadering gehouden, waarop, zonder stemming, het volgende bestuur voor 1957 gekozen is:

Het adres van het secretariaat is met ingang van 19 januari gewijzigd in. Oude Hovenstraat 26, Dordrecht.
Op deze vergadering, waarop ruim 25 leden tegenwoordig waren, werden ook het jaarverslag en de balans over het jaar 1956 voorgelezen en goedgekeurd, welke U elders in dit nummer afgedrukt zult kunnen vinden. Hoewel de voorzitter op deze vergadering reeds iets over de plannen voor het nieuwe jaar vertelde, zullen deze nog nader bekend gemaakt worden en hopelijk in het volgende nummer gepubliceerd.
Vast staat, dat Hobby Club Dordrecht in 1957 door de Gemeente gesubsidieerd zal worden. De grootte van de subsidie is nog niet bekend, maar deze zal waarschijnlijk ruim honderd dertig gulden bedragen.
Wij zijn zeer verheugd over deze gang van zaken en spreken hierbij onze dankbaarheid hiervoor uit.

-------------------------------------------------------------------------------------

WIJZIGINGEN LEDENLIJST.

De volgende personen zijn inmiddels geen lid meer van Hobby Club Dordrecht: J. Boertje, R. de Jong, A. Klop en A. Timmers,
terwijl de volgende personen zich opgaven voor het voorlopig lidmaatschap:

Wij verzoeken iedereen, voor wie dit van belang is, er rekening mee te houden, dat sinds 19 januari j.l. secretaris van Hobby Club Dordrecht is: Wim de Leeuw van Weenen,
Oude Hovenstraat 26, Dordrecht.

HOBBY CLUB DORDRECHT BESTAAT ZEVEN JAAR!

Het zal op 25 februari 1957 precies zeven jaar geleden zijn, dat in een kamertje op het Mauveplein de Hobby Club opgericht werd.
Als wij nu eens nagaan wat er in deze zeven jaar bereikt is, dan is dat zeer veel, waar wij trots op kunnen zijn en zijn. In deze tijd is de Hobby Club bij zeer vele mensen in en buiten Dordrecht een begrip geworden, maar belangrijker is misschien nog wel, dat wij, de jongens van de Hobby Club, aan de oudere generatie GETOOND hebben, dat wij, de jongere generatie in Nederland, geheel zelfstandig in staat zijn een jeugdvereniging zonder jeugdleiders (met alle respect!) op te richten, deze tot een bloeiende vereniging te ontwikkelen en hiermee te bewijzen dat zo'n vereniging zeer zeker bestaansrecht heeft.
Dat wij hierin niet geslaagd zijn, zonder veel en grote moeilijkheden te ondervinden, niet zonder groot doorzettingsvermogen, maar ook niet zonder de raad, de steun en het vertrouwen van vele personen en instanties, is welhaast vanzelfsprekend. Al deze mensen zijn wij veel dank verschuldigd, evenals het Gemeentebestuur, dat aan zijn waardering voor wat wij bereikt hebben en willen bereiken, vorm gaf door ons op de lijst van gesubsidiëerde verenigingen te plaatsen. Hoewel wij thans verder zijn, dan wij kort na het begin hadden durven hopen, zijn wij echter nog lang niet tevreden.
Wij leren steeds groter verantwoordelijkheden te dragen (o.a. over duizenden guldens, maar dat vinden wij zeker niet het belangrijkste!), wij hebben een goed clublokaal, een veertigtal goede en enthousiaste leden, een redelijke bestaanszekerheid en goede vooruitzichten, maar wij willen onze vereniging, die heus nog verre van ideaal is, verbeteren en groter maken, ons clublokaal mooier en nuttiger maken, onze Hobby Club voor meer jongens en meisjes en nog veel meer, waarvoor allemaal onze samenwerking vereist is en niet alleen op het gebied van onze hobbies. Ook de continuiteit van de daadwerkelijke sympathie van allen, waarvan wij die mochten ondervinden, is hiervoor onontbeerlijk.
Wij spreken hierbij de hoop uit, dat de Hobby Club ook in de toekomst veel voorspoed zal mogen ondervinden, steeds vooruit zal gaan en de sympathie van steeds meer mensen zal mogen winnen. Moge ook het komende jaar weer vele plannen verwezenlijkt worden en de Hobby Club nog lang bestaan!

OVERZICHT VAN HOBBY CLUB DORDRECHT.
November en december 1957.

In november kreeg de Hobby Club de beschikking over een gebruikte stencilmachine van de heer P. de Waard, waarop voortaan de "Hobby Puk" en ander stencilwerk afgedraaid zou worden. Alvorens de stencilmachine te gebruiken, werd hij gedeeltelijk uit elkaar gehaald en zeer zorgvuldig schoon gemaakt. Daar het gietijzer vrij roestig was, werden deze onderdelen gezandstraald, gemenied en opnieuw zwart gespoten. Doordat hiermee enige weken gemoeid waren voordat de stencilmachine weer in elkaar gezet kon worden, duurde het tot in december voordat hij gebruikt kon worden. Toen werden er ten spoedigste de stencils van het nieuwe nummer van de "Hobby Puk", die reeds lang lagen te wachten, op afgedraaid, weliswaar met een nieuw zijdegaas, maar de machine bleek toch nog niet perfect in orde, zodat Arend Kastelein o.a. alle velletjes met de hand in moest leggen. Daarom werden nog enkele onderdelen, zoals de rubber blokjes van het toevoermechanisme en de stalen synchronisatiebanden van de trommels vervangen door nieuwe, waarna de machine perfect bleek te werken en een belangrijke aanwinst betekende voor de Hobby Club.
Onder leiding van de voorzitter Jaap Dortwegt werden de muren van het lokaal goed schoongemaakt om in januari bijgewerkt te kunnen worden.
Tegelijkertijd werd het lokaal grondig schoongehouden en op geruimd, onder leiding van Hans v.d. Schulp.
De afdeling Fotografie werd nog steeds beter en bleef bijzonder actief. Er kwam een slot op de Doka en in november werd de eerste film ontwikkeld, door Hans Diemel, onder de zeer deskundige leiding van zijn grootvader. Hierna werden er regelmatig films ontwikkeld en foto's afgedrukt en vergroot. In december kwam er ook een goede glansplaat, zodat de foto's geglansd konden worden met zeer goede resultaten.
Studio II werd ontruimd om geverfd en verder afgewerkt te worden.
Door Cokkie v.d. Schulp werd een kastje voor de ieed, het electronische deurslot van de studio's, vervaardigd.
Voor de fabriek Van Dijk en Co. werd o.a. een radio gerepareerd , terwijl Hans Diemel begon met de bouw van een bijzonder goede W.W.-versterker voor microfoonversterking voor de heer Kees van Dijk.
In Studio II werd een muis gevangen en later nog één in het lokaal, waarna de muizenstand in de Hobby Club weer uitgeroeid bleek.
De nieuwe werkplaats beneden zorgde voor een extra hoeveelheid stof in de vorm van roest, dat overal in bleek door te dringen en met grote bossen ijzerdraad voor veel rommel in de fietsenstalling zorgde.
In december haalde een derde lid van Hobby Club Dordrecht, namelijk Peter de Waard, zijn zendexamen.
De afdeling Radio begon met een zeer solide ombouw van de serie meetinstrumenten en de instructeur Arend Kastelein stelde een practicum van proeven en experimenten in, ter aanvulling van zijn Radiocursus. Voorts begon hij met een schriftelijke toelichting bij zijn cursus op stencils en zorgde hij voor enige afwisseling met zijn hersengymnastiek.

-----------------------------------------------------------------------------------

DE ZENDMACHTIGINGEN VOOR AMATEURS.

Op veler verzoek plaatsen wij hieronder de exameneisen voor het verkrijgen van een zendmachtiging.
De machtiging kan worden verleend aan personen, die de leeftijd van 18 jaar bereikt hebben. Personen onder de leeftijd van 18 jaar en zij, die niet direkt gebruik wensen te maken van de machtiging, kunnen, na het examen met goed gevolg afgelegd te hebben, een vergunning van bevoegdheid tot het bedienen van een zender verkrijgen. Hieraan zijn geen kosten verbonden. De kosten voor deelname aan het examen, dat in het voor- en najaar wordt gehouden, bedragen vijf gulden.
Er zijn vier machtigingen, waarvan de gegevens luiden:
A. Max.inp. 150 watts; alle banden; f 20,- per jaar
B. Max.inp. 50 watts; alle banden; f 15- per jaar
C. Max.inp. 50 watts; 144 MHz en hoger; f 15,- per jaar
D. Max.inp. 10 watts; meerdere banden tussen 2 en 10 meter;
    f 5,- per jaar; uitsluitend voor modelbesturing; gebonden aan bijzondere bepalingen.

Exameneisen voor:
A. gegadigden voor een amateurmachtiging (A,B,C)
B. gegadigden voor een verklaring van bevoegdheid tot bediening van amateurzenders.

I. Kennis van de beginselen van het magnetisme;
Natuurlijke magneten - kunstmagneten - polen - neutrale doorsnede wederzijdse werking der polen - magnetiseren van ijzer - magnetische inductie - invloed van magneten op staal en op weekijzer - coërcitiefkracht - remanent magnetisme.

II. Kennis van de beginselen van electriciteit.

1. electrische verschijnselen - goede en slechte geleiders -isolatoren - elementen - accumulatoren - electromotorische kracht - klemspanning - inwendige weerstand - serie en parallelschakeling van weerstanden en spanningen -richting van de stroom - Ohmse weerstand - Wet van Ohm -wetten van Kirchhoff - Voltmeter - Ampèremeter.
2. condensator - solenoïde - electromagneet - wederzijdse inductie - zelfinductie - extrastroom - Regel van Ampère - Wet van Lenz.
3. wisselstroom - frequentie - maximum waarde - gemiddelde waarde - middelbare of effectieve waarde - fase - hoofdeigenschappen van de geïnduceerde electromotorische kracht en stroom - resonantieverschijnselen - hittedraadmeter - transformator.

III. Kennis van de beginselen van de radiotechniek.
Trillingskring - koppeling van trillingskringen - gedempte en ongedempte golven - zend- en ontvanglampen - detector - versterker - generator - zend- en ontvangschema's - golfmeters - microfoon - telefoon - draaggolfmodulatie - interferentie.

IV. Kennis van de Nederlandse wetgeving op het gebied van de radiotelegrafie en radiotelefonie, alsmede van het verdrag en reglement voor de radioberichtgeving van Buenos Aires en Atlantac City voor zoveel betreft de bepalingen, die betrekking hebben op amateur stations.

V. Seinen en opnemen op het gehoor van een tekst in verstaanbare taal met een snelheid van 12 woorden per minuut. (Deze eis vervalt voor candidaten die bij aanmelding voor het examen te kennen hebben gegeven, dat uitsluitend de aanleg en het gebruik, c.q. het bedienen van amateurzenders op frequenties boven 144 MHz wordt beoogd.).

In aansluiting op het bovenstaande nog even iets over de seincursus.
Het is gebleken, dat voor deze cursus in het begin een enorme belangstelling bestaat, doch dat deze belangstelling in de loop van de cursus gaandeweg minder wordt. Steeds meer deelnemers geven de moed op, in de overtuiging dat ze het niet bij kunnen houden. Dit laatste is inderdaad juist. De cursus wordt gegeven in een tempo, dat net niet helemaal te volgen is. De opzet hiervan is om binnen de kortst mogelijk tijd het tempo tot de vereiste snelheid op te voeren. Door de lessen regelmatig en met doorzettingsvermogen te volgen kan binnen korte tijd het gewenste tempo bereikt worden.
De nieuwe seincursus op de Hobby Club zal beginnen op zaterdag 9 maart 1957 om 19.30 uur. Gaarne opgave voor deelname vóór 6 maart.
Op zondag 6 januari is de nieuwe seincursus in de 80 m. amateurband begonnen. Deze cursus is speciaal bestemd voor hen, die het gehele morse-alphabet reeds onder de knie hebben en het tempo op willen voeren. Er wordt iedere zondag tussen 20.00 en 21.00 uur een les uitgezonden op een freq. van 3600 kHz.(Bij QRM 3550 kHz ± 15 kHz).
Er wordt gewerkt met MCW (toonmudulatie).
Deze beide cursussen vormen een unieke gelegenheid voor de zendamateurs in spé (en dat zijn er nogal heel wat, te oordelen aan het grote aantal sets in en om de Hobby Club) om zich te bekwamen voor wat betreft punt V. van de exameneisen. Voor het examen is het voldoende slechts de 26 letters van het Nederlandse alphabet te kennen. Dus geen leestekens e.d.
Tot slot volgt nu dan het volledige morse-alphabet. Het verdient aanbeveling dit zeer goed te bewaren.

Het morse-alphabet.

Leestekens.

In het volgend nummer iets over de wetgeving voor zendamateurs: de Q-code: de RSM(T) code en de amateur-afkortingen. Inlichtingen over en opgave voor de seincursus bij

PAøTMC.

S Ö R E N S E N.

In oktober 1933 zochten de Kopenhaagse journalisten tevergeefs in hun archieven naar gegevens omtrent Johannes P. Sörensen, ingenieur. Zijn naam was echter nergens te vinden. Maar waarom had de Koning van Denemarken hem dan tot ridder van het grootkruis der orde Daneborg benoemd?
Tenslotte slaagden ze erin hem te vinden en hoorden hem zijn vreemde levensgeschiedenis vertellen. Hij had de hoge Deense onderscheiding ontvangen, omdat hij 47 jaar geleden de radio had uitgevonden.
In hoeverre het verhaal waar is, weet ik niet, maar hier volgt het.
Als jongeman was Sörensen electricien geweest bij de Deense Marine. Hij koesterde zo'n levendige belangstelling voor het vraagstuk, hoe een schip zonder telegraafkabel in verbinding kon blijven met de kust, dat zijn superieuren hem toestonden proeven te gaan doen.
Op het schiereiland Refs bij Kobenhavn begon hij te experimenteren. Op enige afstand van het eiland lag een schip, waarop hij zijn ontvangtoestel had gemonteerd; zijn zender stond in een schuurtje op het eiland.
Men beweert, dat Sörensen er al bij de eerste proeven in 1886 - een jaar voor Herz de electromagnetische golven ontdekte! - in geslaagd is langs draadloze weg te telefoneren en het getik van een seinsleutel door te seinen. Zijn apparaat werkte met een gelijkstroom van 15 volt. Als we meneer Sörensen mogen geloven is het hem in 1891 gelukt draadloos te telefoneren. Twee jaar later, gaat het verhaal verder, slaagde hij er in draadloze telefoongesprekken te voeren op een kilometer afstand. Maar het bericht van zijn uitvinding werd pas in 1896 openbaar gemaakt.
De Wereld was volstrekt niet onder de indruk van dat nieuws. Grappen werden er gemaakt over de krankzinnige, die telefoneren wilde zonder kabel en er werd algemeen beweerd, dat Sörensen een oplichter was, die goedgelovige rijkelui het geld uit hun zak wou kloppen.
Op hetzelfde ogenblik, dat de massa de spot dreef met die man in dat schuurtje, had een jonge Italiaan, die zich ook voor draadloze telegrafie interesseerde, zijn intrek genomen bij een boer, Guldager genaamd, dicht bij het Refsschiereiland. Was het toeval, dat hij juist daar heen ging? Of was hij daarheen gegaan om Sörensens proeven heimelijk gade te slaan en ze voort te zetten op het punt waar de Deen er mee moest ophouden, omdat niemand hem geloven wilde? Hoe het ook zij - een jaar later sprak de hele wereld over die jonge Italiaan - Guglielmo Marconi ......

H. Sanders.

JAARVERSLAG VAN HOBBY CLUB DORDRECHT OVER 1956.

Bestuur.Bij de aanvang van het afgelopen jaar bestond het bestuur uit: J.C. Dortwegt, voorzitter; G.W.V. van Aardenne, secretaris; H.A. Diemel, penningmeester; C. Kleinendorst, materiaalcommissaris en Mej. J.L. Steinhauser, algemeen adjunct.
Op 28 januari werd er een nieuw bestuur gekozen, waarbij Mej. J.L. Steinhauser vervangen werd door P. de Waard. Daar Cor Kleinendorst in de zomer bedankte voor het lidmaatschap, viel de plaats van materiaalcommissaris open, welke op 6 oktober ingenomen werd door H. v.d. Schulp.
H. Sanders en W. de Leeuw van Weenen namen ter verlichting van de taak van de materiaalcommissaris enige zorg voor het magazijn op zich.
Roel v.d. Brink zou zorg dragen voor de administratie van de boeken en tijdschriften van de bibliotheek.
Commissaris voor de afdeling Fotografie en instructeur voor de afdeling Radio was het afgelopen jaar A. Kastelein.
Voor de bar werd goed gezorgd door C. v.d. Schulp, die ook de penningmeester geassisteerd heeft tijdens een periode dat deze weinig tijd had.
Algemeen.De grote activiteit die in de maand januari op de Hobby Club aanwezig was, verplaatste zich gedurende de lange vorstperiode van de volgende maand naar de ijsbaan.
Hierna was heel het doen en laten van de Hobby Club bepaald door de voorbereiding van onze deelname aan de grote tentoonstelling "De mens en zijn hobby", die in de maand juli in Kunstmin gehouden werd.
Na deze tentoonstelling verplaatste de activiteit zich weer naar het clublokaal, waar aanvankelijk voornamelijk de afdeling Radio zeer actief was en waar sinds eind september de afdeling Fotografie ook tot grote activiteiten kwam.
Het ledental bedroeg bij de aanvang van het jaar ongeveer dertig.
Tot de tentoonstelling bleef het ongeveer constant, waarna het gedurende de eerste maanden na de tentoonstelling steeg tot ca. 45 en vervolgens terugliep tot omstreeks 40 om gedurende de laatste maanden van het jaar deze waarde aan te houden.
Over het algemeen blijkt er dus, evenals vorige jaren, een tendens tot stijging van het ledental aanwezig te zijn.
Er zijn het afgelopen jaar vier ledenvergaderingen gehouden, terwijl op 25 februari het zesjarig bestaan van de Dordtse Hobby Club gevierd werd, waarbij Hans Huisman, de eerste voorzitter van Hobby Club Dordrecht, oude herinneringen ophaalde.
Aan het eind van het jaar is het bestuur begonnen de grondslagen te leggen voor een nieuwe wettelijke basis van de vereniging.
Propaganda.Ook aan de propaganda werd veel aandacht besteed. De eerste week van januari al werd er een grootse propagandaweek georganiseerd, welke geopend werd door de burgemeester Mr J.A.H.J. van der Dussen, waarbij tevens de voorzitter van de Stichting ter Bevordering van het Hobby Club Werk, Prof. Dr ing. N.A. Halbertsma, wethouders en vele andere autoriteiten aanwezig waren.
Onder het genot van een kopje thee bezichtigden de bezoekers de tentoonstelling in het lokaal, terwijl vooral ook de pas geopende studio's en de donkere kamer veel belangstelling trokken. De resultaten waren gunstig, mede daar de pers voor de nodige publiciteit zorgde.
Al spoedig hierna werden plannen gemaakt om deel te nemen aan de tentoonstelling "De mens en zijn hobby", welke uitgewerkt werden door een speciaal hiervoor in het leven geroepen tentoonstellingscommissie, bestaande uit: Peter de Waard, Adri Verheul, Piet Megens, Arend Kastelein, Hans Diemel en Gijs van Aardenne.
Daar de voorzitter J.C. Dortwegt enige maanden in het buitenland vertoefde kon hij hieraan niet deelnemen.
De tentoonstelling werd gehouden van 14 t/m 22 juli in gebouw Kunstmin, waar de Hobby Club de beschikking had over de gehele stemkamer, waarvan de afmetingen ruim 5 bij 8 meter bedragen.
Ook was hier voor de afdeling Scheikunde gezorgd voor stromend water en een zuurvaste tafelbedekking.
Alle werkzame afdelingen waren hier vertegenwoordigd, waardoor de bezoekers (ruim 16 duizend) een goede indruk konden verkrijgen van de Dordtse Hobby Club.
Ook bij andere afdelingen van deze tentoonstelling (Spoorwegcomplex bv.) was de Hobby Club actief.
Na deze propaganda-acties werd besloten dit jaar geen medewerking te verlenen aan nog een nationale propagandaweek, welke de Nederlandse Bond van Hobby Club van plan was te organiseren in het najaar.

BALANS van Hobby Club Dordrecht per 31 december 1956.

Voorlopige BEGROTING van Hobby Club Dordrecht voor 1957.

Clubblad.Met de voorbereidingen van de propagandaweek in januari deed zich de behoefte extra sterk gevoelen om weer een goed clubblad uit te geven, ditmaal op hernieuwde basis.
Door de grondige voorbereidingen die hiervoor nodig waren duurde het evenwel tot in mei voor het eerste nummer van de nieuwe jaargang kon verschijnen.
Om een net uiterlijk te verkrijgen en een groter verschijningswaarborg te verzekeren, werd besloten de omslag, met een voorplaat van Wim Dolk en drie advertentiepagina's voor een gehele jaargang ineens te laten drukken.
Het juninummer werd gedurende de eerste dagen op de tentoonstelling gereed gemaakt, waarna een stagnatie in de uitgave intrad, daar de wenselijkheid zich deed gevoelen om het stencilwerk zelf te kunnen verzorgen.
Dit laatste werd na enige maanden mogelijk door de aanwinst van een eigen stencilmachine, zodat het decembernummer geheel in eigen beheer vervaardigd kon worden.
Het blad, onder redaktie van Arend Kastelein en Gijs van Aardenne, dat met een oplaag van 250 stuks verschijnt, bleek enthousiast ontvangen te worden en in een behoefte te voorzien.
De inhoud van dit blad bestond uit artikelen over de Hobby Club en andere interessante onderwerpen, waaraan ook de leden hun steentje bijdroegen.
Vermeldenswaard is ook de Studierubriek van Arend Kastelein, die ten doel heeft een aansluiting te vormen aan de Radiocursus, terwijl de Puzzelrubriek ook veel aandacht trok, blijkens de overname van sommige puzzels in De Dordtenaar.
Financiën.Het financiëel beheer was het afgelopen jaar niet ongunstig. De afdeling Radio slaagde erin zijn uitgaven tot de helft van die van het vorige jaar te beperken, waardoor meer geld aan de inrichting van het lokaal besteed kon worden.
Bovendien brachten de diensten van de afdeling Radio de nodige gelden op, die deze uitgaven voor een belangrijk deel dekten.
Het eindbedrag van de balans vertoonde dit jaar een recordgetal.
Inrichting clublokaal (Algemeen Beheer).Het verenigingsgebouw werd verrijkt met enige aanwinsten.
Zo werd op 2 januari een fraaie lichtbak aangebracht die met het oog op de tentoonstelling door Piet Megens geconstrueerd was. Verder fabriceerde Cor Kleinendorst een elektrische deuropener voor de buitendeur, die vanuit de studio's in werking gesteld kan worden. Voor de afdeling Artistieke hobbies timmerde de afdeling Houtbewerking een solide tafel die geschikt is voor handenarbeid.
De buitenmuur werd schoongemaakt om bijgepleisterd en opnieuw geverfd te kunnen worden.
Met het oog op de inrichting van een beter magazijn en het verkrijgen van een gezellige, lees- en praatruimte werden er plannen gemaakt om aan de achterzijde van het gebouw, evenals dit aan de voorzijde gebeurd is, een tussenverdieping te maken.
Groep X.Alhoewel Groep X zich verdienstelijk heeft gemaakt bij de voorbereidingen voor de tentoonstelling en bij het opstellen van enkele plannen, heeft deze afdeling verder niet veel van zich doen spreken.
Afdeling Radio.De afdeling Radio is druk bezig geweest met de uitvoering van verschillende projecten.
Dankzij de nieuwe antenne was het mogelijk interessante ervaringen op te doen met diverse radio-apparatuur.
Er werden cursussen gegeven in het morseseinen en in radiotechniek, terwijl drie leden er in slaagden het zendexamen met goed gevolg af te leggen, nl. de leden: P. Megens, A. Verheul (PAøTMC) en P. de Waard (PAøPDW).
Belangrijk voor de tentoonstelling was de samenstelling van een aantal bouwdozen van eenvoudige radio-ontvangers en versterkers.
Buiten het clublokaal was de afdeling Radio o.a. werkzaam bij de verzorging van enige geluidsinstallaties, die dienst deden bij de festiviteiten op Koninginnedag.
Ook werden enkele reparaties aan een T.V.-toestel, enkele radioapparaten, grammofoons en een bandrecorder uitgevoerd. Voor de Heer van Dijk werd een Hi-Fi versterker gemonteerd. Naast de theoretische radiocursus is er een Radio-practicum ingesteld, met series proeven en experimenten welke het inzicht en de zelfwerkzaamheid van de leden beogen te vergroten.
Begonnen werd met de vervaarding van een nieuwe serie verbeterde meetinstrumenten voor de studio.
Voor de grote 60 Watt H.C.-versterker werd een proefmontage op stapel gezet, waarmee de kwaliteit en bruikbaarheid van enkele vitale onderdelen en schakelingen onderzocht werd.
Samenvattend kan er dus gezegd worden, dat er veel voorbereidend werk verricht is voor het komend jaar, zodat er van de afdeling Radio in de nabije toekomst veel verwacht kan worden.
Afdeling Fotografie.De afdeling Fotografie heeft zich voornamelijk toegelegd op de inrichting van de nieuwe Doka, waardoor in het najaar reeds goede resultaten bereikt konden worden door deze zeer actieve afdeling. Vooral Hans Diemel verkreeg een grote vaardigheid in het ontwikkelen, afdrukken en vergroten van foto's.
Naast deze interne activiteiten zorgde Gijs van Aardenne voor een groot aantal opnamen die betrekking hebben op de activiteiten van de Hobby Club, zowel binnen als buiten het clublokaal.
Afdeling Modelbouw. Enkele leden van de afdeling Modelbouw hebben zich bezig gehouden met de bouw van enkele modelzweefvliegtuigen, terwijl er helaas nog niet veel aandacht aan het model-spoorwegemplacement kon worden besteed. Wel deden enkele leden practische ervaringen op bij de opbouw van het modelspoorwegen-complex van de Heer K. van Dijk op de tentoonstelling.
Afdeling Scheikunde.De afdeling Scheikunde kreeg een grote aanwinst in de vorm van een butagasinstallatie met teklu-brander.
Voor de tentoonstelling werd een reeks proeven voorbereid en kreeg deze afdeling ook een uitbreiding van de voorraad chemicaliën.
Afdeling Artistieke Hobbies.Onder keiding van Mej. A. van Epenhuysen werd er door enkele leden van de Artistieke afdeling ijverig getekend en geboetseerd.
In het komende jaar zijn er van deze afdeling enkele wandschilderingen op de buitenmuur te verwachten.
Nederlandse Bond van Hobby Clubs.De Nederlandse Bond van Hobby Clubs hield in april weer een Paascongres, dat dit jaar in Haarlem gehouden werd en waarop Hobby Club Dordrecht niet vertegenwoordigd was.
In september werd een buitengewoon algemene ledenvergadering gehouden in Alphen a/d Rijn, waar de plannen bekend gemaakt werden voor een nationale propagandaweek. Deze heeft evenwel geen doorgang gevonden. Wel zijn door enkele individuele clubs propaganda-avonden belegd.
Tot zover dit jaarverslag.

W I S S E L S T R O O M.

Zoals de naam al zegt is wisselstroom een stroom waarvan de stroomrichting een zeker aantal keren per seconde omkeert.
Deze wisselstroom komt in de praktijk veel vaker voor dan gelijkstroom. Dat komt omdat wisselstroom bepaalde voordelen heeft t.o.v. gelijkstroom.
Ten eerste is het eenvoudiger op te wekken, terwijl daarna op eenvoudige wijze tot elke gewenste spanning omhoog of omlaag getransformeerd kan worden. Zo zijn tegenwoordig alle elektriciteitsnetten voorzien van een wisselspanning van 50 Hz bij 127 of 220 volt.
In enkele gebieden van de wereld worden andere frekwenties gebruikt, zoals bv. 60 Hz in Amerika.
Bij wisselstroom is dus de stroomrichting en ook de stroomsterkte niet constant.
De enige weg tot het verkrijgen van een duidelijk overzicht van een veranderende grootheid is deze grootheid uit te zetten in een grafiek. Voor de duidelijkheid zal ik eerst een grafiek tekenen van een gelijkspanning.

Dat is dus een rechte lijn, omdat op elk moment de spanning een zelfde waarde heeft.
De grafiek van een wisselspanning zoals die van het net ziet er als volgt uit.

Boven de horizontale lijn, de nullijn, is aangegeven hoe de spanning in één richting varieert, onder de nullijn, hoe hij in de andere richting varieert.
Deze twee richtingen worden over het algemeen aangeduid door + en -.
In de grafiek zien we drie gelijke figuren naast elkaar. omdat deze golfvorm altijd gelijk blijft, noemen we de wisselspanning periodiek, dat wil dus zeggen, dat na een bepaald verloop van de spanning herhaaldelijk terug komt.
De tijd waarin één golfvorm doorlopen wordt noemen we de periode en wordt aangeduid met de letter T.
Per seconde kunnen er dus 1/T golfvormen doorlopen worden. Dit aantal noemen we de frekwentie (f). Dus f=1/T.
De frekwentie wordt uitgedrukt in hertz, genoemd naar de gelijknamige geleerde. De frekwentie van het net is 50 hertz. Eén periode duurt dus 1/50 seconde.
De grootste waarde, die de spanning tijdens een periode bereikt heet de maximale waarde. De waarde op een willekeurig tijdstip heet de momentele waarde.
Het vermogen dat een elektrische stroom levert is gelijk aan het produkt van de spanning en de stroom (E x I). Zouden we een weerstand van 10 ohm aansluiten op een wisselspanning met een maximale waarde van 10 V, dan zal er een wisselstroom ontstaan met een maximale waarde van 1 A. Omdat de spanning echter niet continu 10 V bedraagt en dus de stroom ook niet continu 1 A is, zal het geleverde vermogen ook niet 10x1=10 watt bedragen, wat het geval zou zijn bij toepassing van gelijkspanning van 10 volt. Bij meting blijkt dat er slechts 5 watt opgenomen wordt, dus de helft.
Om nu toch normaal te kunnen rekenen gaan we aan de wisselspanning en stroom de effectieve waarde toekennen. De effectieve waarde van een wisselspanning is dus die waarde die een gelijkspanning zou moeten hebben om dezelfde warmteontwikkeling te geven als de wisselspanning.
We hebben reeds gezien dat: E_eff x I_eff= ½.E_max .I_max.
Daaruit volgt voor E_eff en I_eff:
E_eff = √½E_max en I_eff = √½I_max.
√½ = 1/√2 = ½ .1,4142 = 0,7071
dus E_eff = 0,7 x E_max en I_eff = 0,7 x I_max.
De opgegeven waarden van de netspanningen (127 en 220 Volt) zijn de effective waarden. De maximale waarden bedragen dus 127 x 1/0,7 = 180 V en 220 x 1/0,7 = 311 V.
Verder kennen we nog de gemiddelde waarde, dit is dus het gemiddelde van de momentele waarden.
Deze bedraagt 2/π x E_max = 0,63 E_max en evenzo
I_gem = 0,63 I_max.
Deze waarde is van belang bij bepaalde meetinstrumenten die op deze waarde uitslaan.
De wisselspanning waar we het tot nog toe over hebben gehad is de zg. sinusvormige wisselspanning of kortweg de sinusspanning. Het is dezelfde golfvorm als die van de harmonische trilling.
Behalve deze sinusspanning zijn er tal van andere golfvormen, waarvan ik er enkele zal tekenen.

a. Rechthoekspanning. Wordt ook wel blokspanning of kanteelspanning genoemd.
Hiervoor geldt: E_max = E_eff = E_gem.

b. Zaagtandspanning. Wordt gebruikt als tijdbasis voor oscillografen. E_gem = ½ E_max.
c. Driehoeksspanning. Heeft weinig praktische toepassing. E_gem = ½E_max.
Naast de sinusvormige golfvorm zijn er dus nog tal van andere golfvormen mogelijk.
Nu is volgens Fourier elke willekeurig gekozen golfvorm te ontleden in een aantal sinusvormige golfvormen, waarvan zowel de frekwenties als de amplitudes in een eenvoudige betrekking met elkaar staan.
Elke trilling dus, waarvan de golfvorm niet sinusvormig is, is samengesteld uit een aantal sinusvormige trillingen, waarbij we de grondtrilling onderscheiden met een zeker aantal hogere harmonischen. De frekwentie van de grondtrilling komt dus overeen met die van de samengestelde trilling.
Zo bestaat een blokspanning uit de grondtrilling, met daarbij alle oneven harmonischen tot in het oneindige toe (3e, 5e, 7e, 9e, enz.).
Een blokspannings-oscillator is daardoor tegelijk zowel een laagfrekwent als een hoogfrekwent oscillator!
Door een dergelijke blokspanning door een versterker te sturen en de uitgangsspanning op een oscillograaf te bekijken is het mogelijk om in één oogopslag te zien tot hoe laag en tot hoe hoog de versterker nog versterkt.
Blokspanningen spelen verder een grote rol bij radarinstallaties en bij elektronische rekenmachines.

Nieuws van andere Hobby Clubs.

Van Hobby Club Haarlem ontvingen wij inmiddels weer (natuurlijk!) een decembernummer van hun clubblad "Hobby Club Junior", evenals de beste wensen en de belofte weer eens voor een bijdrage voor de "Hobby Puk" te zullen zorgen.
Van Hobby Club Den Haag ontvingen wij een tweede nummer van "'d Opreghte Hobbyaan", waarover wij verder niet zoveel te vertellen hebben.
Het verheugde ons zeer van Hobby Club Zaandam een artikel te ontvangen over deze Hobby Club, alsmede het tweede en derde nummer van hun nieuwe clubblad "Hobby Foon". Wij hopen van harte, dat Hobby Club Zaandam er spoedig in zal slagen een nieuw lokaal te vinden voor hun oude clublokaal, dat ze per 1 januari zijn kwijtgeraakt.
Van de Nederlandse Bond van Hobby Clubs ontvingen wij ten slotte (eindelijk) weer een (december)nummer van de Bondskrant, waarin wij lazen over de propaganda-acties van Hobby Club Alphen aan de Rijn, Hobby Club Zaandam en Hobby Club Den Haag, waarvoor deze Hobby Clubs ter bestrijding van de onkosten, een bedrag. van tien gulden ontvingen van de NBHC.

HOBBY CLUB ZAANDAM.

Op 20 december 1954 werd in een Zaandamse huiskamer, Hobby Club Zaandam opgericht door acht vurig enthousiaste jongens met belangstelling voor radio, fotografie en scheikunde. Een clublokaal was er (nog) niet.
Reeds eerder, in de tijd van het oude blad "Hobby Club", bestonden er twee Hobby Clubs in Zaandam. Deze waren echter, als zovelen, volkomen verdwenen.
Enige maanden voor de officiële oprichting, waren al een paar jongens bij elkaar geweest om een Hobby Club op te richten. Hier kwam toen echter niets van.
Het voorlopig bestuur bestond uit.... zeven leden.
Het viel ons op, hoe groot zo'n stad kan zijn, wanneer je naar een clublokaal(tje) zoekt. Na lang zoeken kregen we er eindelijk lucht van, dat het kolenhok van een school niet meer werd gebruikt, daar de school gasverwarming had gekregen. We hadden het geluk, dat de meeste leden daar op school waren geweest, zodat het schoolhoofd dadelijk bereid was het hok af te staan.
Zo begonnen we dan eind september 1955 een muf hok leeg te ruimen. Allerlei rommel werd naar de schoolzolder gesjouwd, waarna met forse zwaaien emmers water tegen de muren werden geplensd, terwijl een ploeg bezems klaar stond om aan te vallen. Toen alles glom als een spiegel, inclusief het plafond en de betonnen vloer, werd begonnen het hele geval in (gekregen) grondverf te zetten. Dit werd uitgevoerd bij een looplamp want alleen bij de ingang was een lampje. Louis Armstrong en de zijnen zorgden voor arbeidsvitaminen. Terwijl een ploeg daarna de glansverf (keukengroen, eveneens gratis) aanbracht, zorgde een andere ervoor, dat er lichtleidingen werden aangelegd. Eén der vaders, werkzaam bij de Zaandamse G.E.B., had gezorgd voor electriciteitspijpen, terwijl hij er toezicht op hield, dat alles volgens de geldende voorschriften gebeurde.
Zo had Hobby Club Zaandam dus een clublokaal, geschilderd, met electrisch licht, maar.... nog geen werkbanken. Hiervoor kregen we een aantal halve vlakke buitendeuren.
Als die eerste weken een bezorgd lid van het schoolbestuur om de hoek kwam kijken, zorgde onze Louis er wel voor, dat hij weer gauw vertrok. Met het schoolhoofd werd afgesproken, dat er over het betalen van de electriciteit nog zou worden gesproken. Over huur werd met geen woord gerept.
Toen de inrichting van het lokaal klaar was, kregen we er leden bij, maar pas na het congres van 1956 werd er het een en ander gepresteerd, vooral toen bekend werd dat de club aan de propaganda-actie van de N.B.H.C.(!) zou deelnemen. Intussen was er ook een afdeling modelbouw bij, waarvan het enige lid enthousiast werkte aan een Eifeltoren van.... luciferhoutjes. De afd. radio had met levensgevaar voor de leden een lange antenne aangelegd; afd. fotografie had wat foto's gemaakt en enkele films ontwikkeld, terwijl de afd. scheikunde nog helemaal niets had uitgevoerd.
Op 6 oktober j.l. hield H.C. Zaandam voor het eerst een propaganda-werkavond. Door affiches in verschillende scholen, een berichtje in één der plaatselijke bladen en een groot aantal uitnodigingen aan ouders, leraren, pers en verdere (mogelijke) belangstellenden, mochten we zeer vele belangstellenden, waaronder één der wethouders, begroeten. Alle afdelingen van onze club waren in het gratis afgestane zaaltje tegenwoordig: De afd. scheikunde met interessante proeven, die veel belangstelling trokken; de afd. fotografie met een aantal foto's, vergrotingen en een zelfgebouwd vergrotingsapparaat, zorgde ook voor een uitgebreide fotoreportage. De afd. modelbouw met (door tijdgebrek) half afgebouwde vliegtuigmodellen en een modelmotorbootje en tot slot de afd. radio met eveneens half-afgebouwde toestellen, maar twee complete versterkers, die natuurlijk de "omroep" verzorgde. Een modelspoorweg en een kaart van Nederland waarop de plaatsen met een Hobby Club door lampjes waren aangegeven, waren door het publiek te bedienen.
Deze avond had, ondanks de slechte organisatie, een behoorlijk succes. Vele nieuwe leden en donateurs werden ingeschreven en het prettigst was nog wel, dat een bij B&W ingediend verzoek om subsidie succes had. Voorlopig werd ons f 100,- voor 1956 en idem voor 1957 toegezegd.
Hobby Club Zaandam had hiermee en door een artikel met foto's, dat één der plaatselijke bladen aan de club wijdde, de zo nodige belangstelling gekregen.
Helaas. Begin november ontvingen wij bericht van het schoolbestuur, dat zij het lokaal voor andere doeleinden dringend nodig had. Zo staat nu een club met 24 leden, mèt gemeentelijke subsidie weer op straat. Er is echter al een kans dat zij weer gauw onderdak krijgt. Keep smiling!

Ben van Splunter, Oud-secr. H.C. Zaandam.
(Wegens gebrek aan plaatsruimte bekort.).

Puks Peins Pagina.

Inderdaad is er een redelijk aantal oplossingen van Peinsding no. 3 binnen gekomen, echter nog niet genoeg! Bovendien waren er beslist onjuiste beredeneringen bij.
De beste oplossing was die van R. v.d. Brink, Valeriusstr. 33, Dordrecht, die hiervoor een prismaboek ontvangen heeft.
De oplossing is als volgt:
Zolang het gewicht op het plankje staat, veroorzaakt het een waterverplaatsing, die gelijk is aan het gewicht van het gewicht. Wanneer het gewicht echter in het water is gegleden, veroorzaakt het een waterverplaatsing, die gelijk is aan het volume van het gewicht. En aangezien het soortelijk gewicht groter is dan 1, zal de waterverplaatsing geringer worden en dus de waterspiegel dalen.
Peinsding no. 4 doet op het eerste gezicht misschien wat vreemd aan, maar wij verzekeren U, dat de oplossing te vinden is en dat er geen fout in de redactie is geslopen.
Hier volgt dan Peinsding no. 4:
Twee broers Jan en Piet.
Jan geeft een raadseltje op aan Piet over drie muizen A, B en C. Het produkt van de leeftijden van A, B en C is 2450.
De som van de leeftijden van A, B en C is twee maal de leeftijd van Piet.
Piet vraagt aan Jan: Is de oudste van A, B en C ouder dan jij? Piet weet de oplossing als Jan antwoordt.
Gevraagd: de leeftijden van Jan en Piet.
Oplossingen inzenden aan:

A. KASTELEIN JR.,
JAN LUYKENTRAAT 19,
DORDRECHT.

binnen 14 dagen na uitkomen van dit nummer.