1e jaargang, no 1.                                                             Juli 1953.

Officieel orgaan van Hobby Club Dordrecht
Redactieadres: Zuidendijk 263 a, tel.: 5775.
================================

I N H O U D :

 
Voorwoord - Van de Redactie - Levensgeschiedenis van H.C. Dordrecht - Radio-Puzzel – Wat wij in het komende jaar gaan doen – Hobby-Club toneelvacantie? – Terugkoppeling – In Vogelvlucht –Contact met andere Hobby Clubs – Advertentie's.
 

V O O R W O O R D .

 
Het eerste nummer is van stapel gelopen en als voorzitter heb ik de eer om enkele letters neer te schrijven, wat ik met plezier doe.
Het verschijnen van dit blad is een grote vooruitgang voor onze afdeling, want nu bereiken we, ten eerste de leden die over weinig vrije tijd beschikken, ten tweede onze donateurs (trices), die tot nu toe niet goed wisten waar hun goede geld bleef en verder niet te vergeten de jongelui die nu eens hun journalistieke hobby kunnen botvieren.
Er zijn nog velen, die niet precies weten wat een Hobby Club is en daarom zal ik dat op deze eerste pagina zo duidelijk mogelijk proberen weer te geven. De naam Hobby Club "vertaald" in het Nederlands is liefhebberij-vereniging. Dus een vereniging waar je een liefhebberij of wel hobby kunt beoefenen.
Ik durf wel te zeggen dat iedereen een hobby heeft. Dat de hobbies zeer uiteenlopend zijn spreekt van zelf, maar er zijn ook hobbies, zoals radio, fotografie, modelbouw en toneel, die door veel mensen beoefend worden, maar zij staan allemaal als enkelingen, ver komen zij niet met hun hobby, want bij de een ontbreekt de werkruimte, de ander meetinstrumenten, enz. Voor dit alles is H.C. de oplossing. En dan nog is bv. een radio-amateur niet altijd een goed timmerman of metaalbewerker. Hier spreekt dus  s a m e n w e r k i n g  weer een woordje mee, wat dan ook de grote leus van H.C. is. In samenwerking ligt een grote kracht, waarmee je resultaten kunt bereiken, waarvan je als enkeling zijnde, nooit had durven dromen.
Ik wens de hobbyanen nog een prettig uurtje toe met het lezen van onze "Hobby-Puk".
 
De voorzitter,
A.G. Adriaanse.
 
------------------------------------------------------------------------------------
 

V A N   D E   R E D A C T I E.

 
Daar het bestuur van Hobby Club Dordrecht het nodig geoordeeld heeft om een blad uit te geven is, ondanks het feit dat er nog geen vaste redactie voor gevonden is, dit eerste nummer dan verschenen. Er is dus nog plaats voor een redacteur (trice) en ook correspondenten buiten Dordrecht zijn van harte welkom.
Om de kosten niet al te hoog te doen oplopen is het noodzakelijk dat er in dit blad geadverteerd wordt. Wij nodigen daarom al onze abonné's uit om advertentie's aan te brengen. Het advertentie-tarief is dertig cent per regel. Bij contract wordt reductie gegeven.
De eerste oplage is 250 exemplaren.
Het spreekt bijna vanzelf, dat wij van onze abonné's verwachten dat zij copy insturen voor het volgende nummer. Deze copy wordt ingewacht voor 15 Augustus a.s.
Verder wensen wij U veel plezier bij het lezen van de Hobby-Pukjes en een prettige vacantie.
 
De Redactie.
 
------------------------------------------------------------------------------------
Laat óók uw vrienden en kennissen dit blad lezen!
 

DE LEVENSGESCHIEDENIS VAN H.C. DORDRECHT.

 
Op een Zondagmiddag kwam een jongeman bij mij thuis om te vragen of ik zin had om mee een H.C. op te richten. Hij had mijn adres door middel van een abonné-lijst van het blad "Hobby Club" en het toeval wilde dat hij mij als eerste opzocht. Daar ik enthousiast was voor het blad HC, duurde het niet lang of we hadden samen grote plannen gemaakt.
We stuurden die week naar alle abonné's een convocatie voor een vergadering op Zaterdagmiddag, 25 februari 1950, die naar wens verliep. Die middag werd onze H.C. opgericht en we begonnen met een 20-tal leden. Er werd een bestuur gevormd, een inzameling gehouden, er kwam een kamer tot onze beschikking van 4 bij 5 meter, die we snel inrichtten tot een gezellig clublokaal, maar nu komt de eerste fout die het bestuur maakte: zij hield de ene vergadering na de andere om statuten en plannen te maken en ondertussen werd vergeten, dat er 20 leden waren die iets wilden zien van de H.C. en haar bestuur.
Maar 10 weken na de oprichting betrokken we een groot gebouw van de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond waar wij alleen Zaterdagsmiddags en 's avonds mochten zijn en na afloop al het materiaal, werkbanken, enz. op moesten ruimen. Er mocht geen spijker in de muur geslagen worden en dat is wel te veel gevergd voor een H.C. Bovendien kostte die hele grap tien gulden per maand. Achteraf bezien hadden we dit gebouw nooit moeten huren.
Na een jaar moesten we weer terug naar onze kamer van 4 bij 5 meter en van behoorlijk werken was er toen nog geen sprake geweest. Wij hadden toen nog een tiental leden over en na zo een jaartje verder gesukkeld te zijn huurden we een oud pakhuis voor de prijs van tien gulden per maand.
In Januari '52 namen wij onze intrek en wij waren toen met z'n vijven (vier jongens en een meisje) om de H.C. weer tot bloei te brengen, Er moest hard gewerkt worden om het gebouw schoon te krijgen; de klimop groeide binnen beter dan buiten, electriciteit, gas en water was er niet. Het eerste werk was een spanleiding voor electriciteit te maken. De stroom betrokken we van een ander gebouw. Er werden werkbanken gemaakt en toen dachten we dat het wel tijd zou zijn voor een grootscheepse reclame door middel van de krant, enz.
Daar is een grote chaos door ontstaan: ten eerste hadden de nieuwe leden die binnen kwamen niet dat grote ideaal voor ogen zoals wij. Zij zagen de Hobby Club als een soort huisvlijtschool en ze begrepen niet dat zij ook nog pioniers waren.
Ten tweede kregen we een hoop oud materiaal binnen, want er was in de krant een oproep geplaatst.
We begrepen dat er iets moest gebeuren en ik durf wel te zeggen met de laatste energie, ruimden we de rommel op en werd er een toneel opgebouwd.
Daarna organiseerden we een ouderavond. Zo'n avond heeft veel goede kanten, in de eerste plaats als doel om naar toe te werken. Zodoende bereikten we ook dat het gebouw weer schoon was en de nieuwe leden krijgen een beter begrip van H.C. Als je nu denkt dat we er waren, dan heb je het mis, Nu was er materiaal, leden en een behoorlijk gebouw, maar om geregeld een twintig mensen bezig te houden is nog zo gemakkelijk niet en daarbij brak ook nog de zomer aan, wat een slappe tijd betekent. Het liep dan ook hard achteruit.
Afgelopen winter-seizoen hebben we het dan ook anders aangepakt en hebben we gezorgd dat er werkstukken in dozen klaar stonden en er was een instructeur, een student van de MTS. Zo kunnen we afgelopen seizoen zien als tot nu het mooiste jaar van Hobby Club Dordrecht.
 
De Voorzitter van HOBBY CLUB DORDRECHT,
A.G. Adriaanse.
 
------------------------------------------------------------------------------------
 

WAT WIJ IN HET KOMENDE JAAR GAAN DOEN.

 
Dit hebben wij op de laatste Bestuursvergadering uitvoerig besproken en hiervan wil ik voor iedere afdeling even een overzicht geven.
 
Afdeling RADIO.
Daar de meeste leden van onze afdeling beginners zijn, hebben we gemeend te moeten beginnen met een aantal betrekkelijk eenvoudige bouwdozen, zodat deze jongens meteen met bouwen kunnen beginnen. Spelenderwijs kunnen ze dan de theorie leren aan de hand van wat ze gebouwd hebben. Zo is het de bedoeling dat voor het a.s. winterseizoen de volgende bouwdozen klaarstaan: 2 kristalontvangers, 5 éénlampers, 3 tweelampers, 1 éénlamps-versterker, 1 tweelampsversterker en verder enkele toongeneratoren en zaagtandgeneratoren. Ook zijn er bouwdozen met zwakstroommateriaal. Er wordt op het ogenblik huistelefoon aangelegd tussen de verschillende afdelingen. Ook zijn er een paar seinsleutels met ingebouwde zoemers voor permanent gebruik waarop morse seinen geleerd kan worden.
Voor los gebruik zijn er twee plaatstroomapparaten en twee 15 watt luidsprekers op mooie klankborden en bovendien nog een zwaar plaatstroomaparaat, dat 270 mA. trekt.
Verder moet deze afdeling het voorlopig doen met het materiaal wat het heeft, want in het afgelopen seizoen is er genoeg voor uitgegeven, terwijl er nu ook materiaal voor andere afdelingen gekocht moet worden, die nu ook op gang komen.
Op het programma staan voorlopig voor de H.C. zelf, een goede 20 watts versterker, een kortegolf-ontvanger en de volledige installatie voor radiografische afstandbesturing.
Bovendien is op de tweede verdieping een geluidsstudio in aanbouw, waarin plaats komt voor twee personen, die, o.a. voor de muziek zullen zorgen.
 
Afdeling MODELBOUW.
Nu deze afdeling eindelijk een instructeur heeft, die over veel vrije tijd beschikt, kan zij eindelijk eens goed gaan draaien. Deze afdeling heeft voor het a.s. seizoen een Modelspoorweginstallatie op het programma staan en er is al een aanvang gemaakt met de bouw van een stationsemplacement met vier sporen. Eventueel kan hier nog een uitgebreid rangeerterrein bij gebouwd worden. Er wordt hier gewerkt volgens een mecano-systeem. Alles wordt op chassis gebouwd, die tegen elkaar aan geschoven kunnen worden en dan vergrendeld. De rails komt op latwerk op dezelfde hoogte.
Verder wordt er door deze afdeling gewerkt aan een Poppenhuis, compleet met inrichting.
 
Afdeling METAALBEWERKING.
Deze afdeling is van plan een Model Sleepboot te gaan bouwen met radiografische afstandbesturing. De lengte wordt ongeveer 1m.50 en de breedte en hoogte daarmee evenredig. Het blik hiervoor werd welwillend afgestaan door de N.V. Verenigde Blikfabrieken.
 
Afdeling TIMMEREN.
Deze zal zorgen voor het voltooien van de bar en de Geluids-studio, terwijl ook verder nog aan een verbetering van de herinrichting zal worden gewerkt. (Wij denken hierbij o.a. aan de Ingang).
 
Afdeling SCHEIKUNDE.
Deze afdeling moet verhuizen. Zij zal in het achterste deel van de Donkere Kamer op de tweede verdieping worden ondergebracht, daar de Doka toch eigenlijk te groot is voor de afdeling Fotografie. Hier heeft deze afdeling meteen een goede luchtafvoer, daar er een groot raam is. Het is ook noodzakelijk dat de afdeling Fotografie geen last krijgt van licht. Daarom zal er in de toekomst ook wel een schot komen, zodat beide afdelingen tegelijk kunnen werken.
 
Afdeling FOTOGRAFIE.
Hoe het met deze afdeling zal gaan weten we nog niet, daar er zich nog, maar één lid voor aangemeld heeft. In ieder geval is er een complete donkere kamer beschikbaar. Deze afdeling kan dus gaan draaien, zodra er meer animo voor is.
 
Afdeling DRUKKERIJ.
Deze afdeling is gevestigd in een hoekje, tegen onze bar aan. Er wordt niet meer gedrukt op dezelfde pers, als waarmee we naar het H.C. Paascongres zijn geweest, maar op een verbeterde, doch kleinere uitgaaf hiervan.
Op het ogenblik hebben we nog te veel voor onze eigen Hobby Club te drukken, maar over niet al te lange tijd hopen wij ook bestellingen van andere H.C.'s te kunnen aannemen.
 
Voor de afdeling TONEEL verwijzen we, naar de bijdrage van Deviro in dit nummer.
 
De secretaris,
G.W.V. van Aardenne.
 
------------------------------------------------------------------------------------
 

HOBBY-CLUB toneel.

 
Er zijn ook mensen, die, na de technische liefhebberijen, een niet technische Hobby er op nahouden. Het toneel in het bijzonder neemt wel de grootste plaats in en eigenlijk zegt dit woord veel meer, want bij het toneel spelen in het algemeen wordt automatisch ook gerekend Cabaret, muziek en voordragen. Alhoewel er een wezenlijk verschil tussen deze onderdelen is, worden deze vaak aaneengesmeed tot één begrip, nl. revue. En nu zijn we waar we wezen moeten, zoals het in de volksmond heet. Als binnenkort dus de afdeling toneel van de Dordtse Hobby-Club gaat draaien, wordt er ook gerekend op de muzikale Hobbymensen.
Zodra er voldoende aanmeldingen binnen zijn gaat het spul beginnen en daar het in de bedoeling ligt om een soort HobbyClub-revue in elkaar te draaien waar iedere afdeling afzonderlijk belicht wordt, zal er dus eerst een. programma in elkaar gezet dienen te worden. Welnu, ondergetekende gaat daar spoedig mee starten in de hoop dat, de anderen hierbij zoveel mogelijk zullen medewerken. Het is een feit dat iets dergelijks van grote propagandistische waarde zal zijn voor alle afdelingen en vooral voor de Hobby-Club zelf. Gerekend wordt er dus op veel, ja zeer veel aanmeldingen, zodat nu dadelijk de herfst weer in zicht komt de nodige voorbereidingen worden getroffen.
Hopenlijk zal dit alles er mede toe bijdragen dat wij Hobbymensen ons ideaal in vervulling zullen zien gaan om allen, die op één of andere manier liefhebberijen hebben, te verenigen en de band in het gehele land en indien mogelijk ook daarbuiten te vestigen en te verstevigen.
 
DAVIRO-
 
-------------------------------------------------------------------------------------

V A C A N T I E ? ?
===============

Bij de laatst gehouden bestuursvergadering is besloten, dat wij, in verband met de vacantie's, de Hobby Club 3 weken zouden sluiten en wel van 25 Juli tot 15 Augustus. (Dus Zaterdag, 25 Juli is de H.C. gesloten en Zaterdag 15 Augustus gaat de H.C. weer open.)
De contributie wordt voor deze 3 weken verlaagd tot 15 cent per week.
In deze 3 weken gaat het bestuur ook met vacantie naar… het H.C. gebouw om daar de nodige reparatie's en verbeteringen aan te brengen.
De jongens die met vacantie gaan verzoeken wij vriendelijk de contributie te betalen voordat zij weggaan.
 
A.J. Steinhauser,
penn.esse.
-------------------------------------------------------------------------------------
 
Stort Uw bijdrage op giro-rekening 601060.
 
-------------------------------------------------------------------------------------
 

T E R U G K O P P E L I N G

 
Iedereen die wel eens een 1-lampsontvanger heeft gebouwd heeft er mee te maken gehad en heeft, misschien ook wel eens gemerkt dat de ontvanger ook zonder terugkoppeling werkt.
Voor een goed begrip van de terugkoppeling moeten we eerst even de werking van de detectorlamp, waarbij de terugkoppeling gebruikt wordt, in het kort verklaren.
 

Op de spoel en de afstemcondensator staat hoog-frequent wisselspanning van de zender waarop afgestemd is. Via de roostercondensator komt deze wisselspanning op het rooster van de lamp en veroorzaakt daardoor h.f. stroomvariatie's in de anodestroom van de lamp.
Is de sterkte van deze h.f. wisselspanning niet constant, doordat de zender op dat moment muziek of spraak uitzendt, (de draaggolf is dan gemoduleerd), dan gaat de anodestroom bovendien ook nog variëren volgens de laag-frequent-variatie's (=muziek). Hoe dat komt zullen we een andere keer wel eens onder de loupe nemen.
De anodestroom van de lamp varieert dus op twee manieren tegelijk:
a). volgens de h.f. wisselspanning (= draaggolf)
b). volgens de l.f. wisselspanning (= modulatie).
 
Wat de ontvangst betreft gaat het dus om de l.f. wisselstroom in de anodeleiding. De h.f. wisselstroom houden we tegen d.m.v. een h.f. smoorspoeltje. Een deel van de h.f. wisselstroom in de anode-leiding gaan we terugbrengen naar de afstemspoel, zodanig dat de wisselspanning van de afstemspoel er door versterkt wordt. Dat doen we door naast de afstemspoel nog een spoel te zetten, de zgn. terugkoppelspoel, waardoor de h.f. wisselstroom loopt. De spoel moet op de juiste wijze aangesloten worden, anders ontstaat juist verzwakking. Vaak is deze terugkoppelspoel al op dezelfde kern gewikkeld. De beide spoelen werken nu als een transformator.
Dat deel wat uit de anodeleiding terug komt op het rooster moeten we kunnen regelen. We zullen eerst nagaan waar het deel van afhankelijk is.

In de 1e plaats van de versterking (steilheid) van de lamp;
in de 2e plaats van het aantal windingen van de terugkoppelspoel (transformatie-verhouding) en
in de 3e plaats van de stand en de afstand van de terugkoppelspoel t.o.v. de antennespoel.

Ad 1: De steilheid van de triode kunnen we regelen door de gloeispanning te regelen. Deze methode werd vroeger wel toegepast bij gelijkstroomlampen; indirect verhitte wisselstroomlampen reageren niet snel genoeg op variatie's van de gloeispanning. Bovendien is zowel te hoge als te lage gloeispanning slecht voor de kathode.
 

Ad 2: Het aantal windingen van de terugkoppelspoel variëren is lastig, maar desnoods wel uitvoerbaar met een glijcontact-spoel. Beter is alleen grofregeling met behulp van uitwisselbare spoelen. In serie met de terugkoppelspoel schakelen we dan een variabele condensator, die we als fijnregeling gebruiken. Deze condensator werkt als een soort regelweerstand, waarmee we de h.f.stroom door de terugkoppelspoel regelen.
Deze methode wordt het meest toegepast.
 

Soms wordt bij gebrek aan een variabele condensator wel eens een potentiometer parallel geschakeld aan de terugkoppelspoel, maar dit veroorzaakt geringere selectiviteit.
Ad 3: Dit is de meest eenvoudige manier om de terugkoppeling te regelen. De terugkoppelspoel is draaibaar in of naast de antenne-spoel gemonteerd.
Staan de spoelen in elkaars verlengde, dan is de terugkoppeling max., staan ze loodrecht op elkaar dan nul.
 

Door gebruik te maken van terugkoppeling krijgen we dus een hoge wisselspanning (5à10 maal) op de antennespoel en daardoor sterker geluid. Bovendien wordt de ontvanger er selectiever door.
Wanneer het deel van de h.f.stroom in de anode-leiding dat teruggevoerd wordt naar het rooster, zo groot is, dat het daar een spanning opwekt die even groot is, dan de spanning die nodig was voor het opwekken van deze h.f.stroomvariatie, dan gaat de schakeling oscilleren, d.w.z. zelf h.f.wisselspanning opwekken. De ontvanger is dan een primitieve zender geworden. Dat klinkt erg opwindend, maar je moet nooit vergeten, dat de buren die hun radio aan hebben staan, zich in zo'n geval ook gaan opwinden.
De frequentie en de golflengte van de wisselspanning die het toestel opwekt, is ongeveer die waarop het toestel afgestemd is.
Het verschil tussen opgewekte frequentie en die van de zender, die je ontvangt, hoor je zelf (en de buren ook) als een sterke fluittoon (de zgn. Mexicaanse hond).
Dit over de terugkoppeling.
We moeten het nog even hebben over het h.f. smoorspoeltje, dat vaak weggelaten wordt zonder merkbare gevolgen.
Komt achter de detectorlamp een l.f.versterkerlamp of eindlamp, dan wordt de anode van de detectorlamp gevoed via een weerstand, die wel voldoende weerstand voor de h.f.stromen heeft.
In dit geval kan de h.f.smoorspoel desgewenst weggelaten worden.
Voor transformator-koppeling geldt hetzelfde als voor een koptelefoon.
 
J.G. Tromp
 
--------------------------------------------------------------------------------------
J.G. Tromp, die thans in Dienst moet, hebben we bereid gevonden elke maand een artikeltje voor ons blad te schrijven. Hartelijk dank hiervoor!
 
Red.
--------------------------------------------------------------------------------------
 
R A D I O – P U Z Z E L.
 

Bovenstaande tekening stelt een kastje voor, waarin vier weerstanden zitten: van 25, van 40, van 60 en van 150 ohm.
Gevraagd wordt hoeveel verschillende metingen hiermee verricht kunnen worden, en welke, door twee of meer van de aansluitingen A, B, C, D en E te gebruiken. Indien er verschillende mogelijkheden zijn om eenzelfde waarde te meten, tellen deze ieder apart.
Zo staat er tussen B en D een weerstand van 100 ohm (40 + 60) en tussen D en E met A verbonden, een weerstand van 68,27 ohm (150 ohm en 25 + 40 + 60 ohm parallel).
Onder degenen die een goede oplossing inzenden worden de volgende prijzen verloot: 1 VT127 (18 watt), 1 AZ1, 1 WX1 en 3 WX6. Deze prijzen zijn welwillend ter beschikking gesteld door de firma Rozendaal.
Oplossingen worden ingewacht voor 15 Augustus.
 
De Redactie.
 

I N    V O G E L V L U C H T.

 
De openingstijden van ons gebouw zijn:
Woensdag van 19u.30 tot 22 uur,
Donderdag van 19u.30 tot 22 uur en
Zaterdag van 14u.30 tot 22 uur.
Gaarne zouden wij ook van andere H.C.-'s vernemen, wanneer ze geopend zijn voor eventuele bezoeken.
 
----------
 
Woensdagavond, 15 Juli, heeft onze vorige radio-instructeur officieel afscheid genomen van onze Hobby Club. In een speech dankte onze voorzitter, Anthon Adriaanse hem voor de vele diensten die hij de Hobby Club bewezen heeft, waarop Annie hem een zilveren H-tje opspelde als dank voor die bewezen diensten.
Een geroerde Jan Tromp hield daarna zijn afscheidsspeech, waarbij hij nog enkele belangrijke tips gaf en wees op het belang van samenwerking.
 
----------
 
Wij willen er met nadruk op wijzen, dat wij tot onze spijt voorlopig nog niet in staat zijn ergens met onze versterker-installatie te draaien.
 
-------------------------------------------------------------------------------------
 

CONTACT MET ANDERE HOBBY CLUBS.

 
In het begin van dit jaar hebben wij enig schriftelijk contact met H.C. Kralingen gehad, maar sedert het congres hebben we niets meer van deze HC gehoord.
 
Na het congres hebben we bezoek gehad van H.C. Gorinchem. Kunnen wij eens horen hoe het met jullie gaat?
 
Verder hebben wij kort geleden contact opgenomen met HC Den Haag.
 
Bovendien ontvingen we nog de volgende bladen:
van H.C. Alphen a/d Rijn een jaarverslag van 1952.
van H.C. Dieren de eerste twee nummers van "Hobby Spectrum", van H.C. Den Haag de nummers 5 en 6 van de 1e jaargang van "Maandelijkse Mededelingen" en tenslotte van de Bond het eerste nummer van de "Bondskrant" (van Mei, naar we begrepen).
Aan alle hobby clubs hiervoor onze dank.
 
Indien er nog meer Hobby Clubs zijn die bladen uitgeven, zouden ze die dan aan ons willen zenden?
 
De Redactie.
 
-------------------------------------------------------------------------------------
 

A D V E R T E N T I E ' S.

 
In onze toonbank liggen de volgende artikelen te koop:
 
Een E 446, een B 443, een B 442: per stuk f 0,75
B 409, C453, A 425 en A 409: per stuk f 0,50
 
1 duo-condensator met trimmers f 0,50
 
H 407 en A 415 voor f 1,- per stuk.
E 442 voor f 2,-
Een EF 5 = h.f. penthode (=EF9): f 1,65
 
1 pot.meter met schakelaar f 1,25
1 pot.meter zonder schak. f 0,50
 
2 Pilot dr.b.con. samen f 0,50
1 uurwerkmotor f 0,50
 
2 x AF 100 = EF 42 à f 2,- per stuk.
 
UBL 21's voor f 1,65 per stuk
1 UCL 11 voor f 2,75.